Het Binnenhof is al honderden jaren het centrum van de parlementaire democratie en een icoon van de vaderlandse geschiedenis. Dat de archeologen daar hun werk mogen doen, leidde bij het team van archeologen van de gemeente Den Haag tot enthousiaste reacties. Zij deden een aantal weken onderzoek naar de bodem onder het gesloopte deel van de Hofkapel aan het Binnenhof uit 1879. Door dit onderzoek hebben de archeologen veel meer geleerd over hoe het gebied er uitzag in de late prehistorie, inzicht gekregen in de opbouw van de zuidgevel van de Hofkapel en de begravingen (skeletten) die gevonden zijn.

Bekijk hier de beelden van het onderzoek

Gesprek aan het hek

“Niks mooiers dan dat we op het Binnenhof onderzoek mogen en kunnen doen” en “dat ik hier onze geschiedenis mag blootleggen, kan documenteren en er over kan vertellen.”  Zo maar twee reacties van de archeologen Andjelko Pavlovic en Mignonne Lenoir. Dit onderzoek sluit dan ook precies aan bij de ambitie van het kabinet om meer aandacht te besteden aan historische plaatsen. Ook kon dit onderzoek invulling geven aan de motie van het Tweede Kamerlid Beckerman om mensen veel meer bij archeologisch onderzoek te betrekken, zowel digitaal als fysiek. Mignonne Lenoir hierover: “We hoorden heel vaak mensen aan het hek vertellen wat ze hadden gelezen over de opgraving zelf. Ook kwamen zij echt kijken om met eigen ogen te zien hoe het archeologisch onderzoek in zijn werk ging. Dat was echt heel erg leuk. In de gesprekken die ik met hen had, waren ze enorm enthousiast. Het publiek was heel erg gevarieerd. Buitenlandse toeristen, maar ook Hagenezen en Hagenaars die naar hun erfgoed kwamen kijken.”

Duinreliëf

Naast de graven en de funderingen uit de 15de en 16de eeuw vond Andjelko Pavlovic de opbouw van de zuidgevel uit de 13de eeuw heel bijzonder. “We hebben vastgesteld dat de bouwers bij de bouw van de gevel het duinreliëf hebben gevolgd. Dat betekent dat ze eerst acht, negen rijen stenen hebben gestapeld en daarna enkele rijen tot net onder het toenmalige maaiveld hebben gemetseld. Het muurwerk liep daardoor niet helemaal waterpas omdat ze het duin hadden gevolgd. Vervolgens hebben ze dat gerepareerd met een dunne laag steen en mortel. Daarna kwamen ze boven het maaiveld heel mooi recht horizontaal uit, waardoor ze recht tot de dakrand door konden metselen. Dat vind ik persoonlijk wel een heel mooi nieuw inzicht wat betreft de bouw van de Hofkapel.”

Kledinghaakjes

Ook voor Mignonne Lenoir was het inzicht in de originele grondopbouw heel interessant. “De opbouw van het duin, dus waar het Binnenhof op is gebouwd, vertelt niet alleen het verhaal van het Binnenhof, maar ook over het landschap en leven daarvoor. En wat ik ook wel heel bijzonder vond, waren de kledinghaakjes die we bij een begraving vonden. Het textiel was vergaan en bij het bot vonden we deze haakjes waarmee de kleding dus dichtgemaakt moet zijn.”

Gezichtsreconstructie

Alle sporen/vondsten van de afgelopen weken zijn zoals gewoonlijk bij archeologisch onderzoek gefotografeerd, gescand en gedocumenteerd. Het kan nog wel twee jaar duren voordat alle vondsten als geheel, na een zorgvuldige analyse, worden gepresenteerd. “We moeten nog een stuk aan de westzijde van de voormalige Hofkapel, zeg maar bij de uitbouw van het Mary Stuartkabinet uit de 17de eeuw, opgraven. Dat kon nu niet omdat daar eerst andere werkzaamheden moeten plaatsvinden. Wat waarschijnlijk wel sneller kan, is dat van enkele intacte schedels een zogenaamde gezichtsreconstructie uitgevoerd kan worden.

Dat kan op verschillende manieren: zowel op een analoge, fysieke manier of via een digitale 3D-reconstructie. Dat gaan we samen met specialisten nog uitzoeken. Hopelijk kunnen we dat rapport aan het einde van dit jaar, begin volgend jaar opleveren, maar mensen moeten ook beschikbaar zijn om dit specialistische werk op korte termijn te kunnen doen,” aldus Andjelko Pavlovic.

Vervolg

Eind augustus gaat het onderzoek onder de Hofkapel binnen de huidige bebouwing verder, waarbij door middel van scans en boringen (kijkgaten) gekeken zal worden of er onder de voormalige Hofkapel nog een grafkelder of kleine grafkeldertjes aanwezig zijn of alleen maar zand.

Het team dat het veldwerk deed bij dit archeologisch onderzoek.

Lees ook: Binnenhofrenovatie.nl